دکتر احمد طاهری | جراح ارتوپدی

جراحی شکستگی فمور

استخوان فمور، بلندترین استخوان در بدن انسان است که وزن بدن را تحمل می‌کند. شکستگی فمور می‌تواند ناشی از زمین خوردن، تصادفات رانندگی یا ضعف استخوان‌ها به دلیل پوکی استخوان باشد. علائم شکستگی فمور شامل درد شدید، تورم، کبودی، ناتوانی در حرکت دادن پا و کوتاه شدن اندام تحتانی می‌شود. در صورت بروز چنین علائمی، مراجعه فوری به متخصص ارتوپدی الزامی است.

جراح ارتوپدی پس از معاینه فیزیکی و بررسی تصاویر رادیوگرافی، نوع و شدت شکستگی را تشخیص می‌دهد. درمان شکستگی فمور معمولا به روش جراحی انجام می‌شود. جراح ارتوپدی با توجه به نوع شکستگی، از روش‌های مختلفی برای ترمیم استخوان و تثبیت آن استفاده می‌کند. برخی از روش‌های رایج جراحی شکستگی فمور عبارتند از:

میخ داخل استخوانی (IM Nail): در این روش، جراح ارتوپدی یک میخ فلزی بلند را از داخل استخوان فمور عبور می‌دهد تا قطعات شکسته را در جای خود نگه دارد.

پلاک و پیچ: جراح ارتوپدی با استفاده از پلاک‌های فلزی و پیچ، قطعات شکسته استخوان فمور را به هم متصل کرده و آن‌ها را ثابت می‌کند.

تعویض مفصل ران: در موارد خاص، به خصوص در افراد مسن که دچار شکستگی همراه با ساییدگی مفصل ران هستند، ممکن است جراح ارتوپدی به جای ترمیم استخوان، اقدام به تعویض کامل مفصل ران با مفصل مصنوعی نماید.

جراحی شکستگی دوگانه اندام تحتانی

شکستگی دوگانه اندام تحتانی، به وضعیتی گفته می‌شود که هر دو استخوان ساق پا (تیبیا و fibula) به طور همزمان دچار شکستگی شوند. این نوع شکستگی معمولا ناشی از حوادث شدید مانند تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع است. علائم شکستگی دوگانه اندام تحتانی شبیه شکستگی‌های معمولی استخوان است و شامل درد شدید، تورم، کبودی، ناتوانی در حرکت دادن پا و تغییر شکل ظاهری اندام می‌شود.

تشخیص شکستگی دوگانه اندام تحتانی توسط متخصص ارتوپدی با انجام معاینه فیزیکی و بررسی تصاویر رادیوگرافی صورت می‌گیرد. درمان این نوع شکستگی معمولا به روش جراحی انجام می‌شود. جراح ارتوپدی با توجه به نوع و شدت شکستگی، از روش‌های مختلفی برای ترمیم استخوان‌ها و تثبیت آن‌ها استفاده می‌کند. روش‌های درمانی رایج برای شکستگی دوگانه اندام تحتانی مشابه روش‌های ذکر شده برای جراحی شکستگی فمور می‌باشد.

علائم شکستگی دوگانه اندام تحتانی

همانطور که اشاره شد، علائم شکستگی دوگانه اندام تحتانی شبیه سایر شکستگی‌های استخوانی است. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، به خصوص پس از زمین خوردن یا وارد شدن ضربه شدید به پا، باید به متخصص ارتوپدی مراجعه کرد:

• درد شدید و تیر کشنده در ساق پا
• تورم و کبودی قابل توجه در محل شکستگی
• ناتوانی کامل یا نسبی در حرکت دادن پا
• تغییر شکل ظاهری و غیرطبیعی شدن ساق پا
• احساس سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا ضعف در پا

تشخیص زودهنگام و درمان به موقع شکستگی دوگانه اندام تحتانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت عدم درمان مناسب، این نوع شکستگی می‌تواند منجر به عوارضی مانند:

• جوش خوردن نامناسب استخوان‌ها و کج شدن پا
• آسیب به عروق خونی و اعصاب محیطی
• عفونت استخوان
• لخته شدن خون در عروق پا (DVT)

موارد نیازمند جراحی شکستگی کتف

کتف، استخوان مثلثقی شکلی است که در قسمت بالایی پشت قرار دارد و اتصال دهنده‌ی ترقوه به استخوان بازو می‌باشد. شکستگی کتف معمولا ناشی از زمین خوردن مستقیم روی شانه، تصادفات رانندگی یا وارد شدن ضربه شدید به ناحیه شانه است. افراد مسن به دلیل ضعف استخوان‌ها، بیشتر در معرض خطر شکستگی کتف قرار دارند.

شدت علائم شکستگی کتف به محل و نوع شکستگی بستگی دارد. اما برخی از علائم شایع این عارضه عبارتند از:

• درد شدید در ناحیه شانه، به خصوص هنگام حرکت دادن بازو
• تورم و کبودی در اطراف شانه
• احساس ضعف و

• روش‌های جراحی شکستگی کتف

  در برخی موارد شکستگی کتف، درمان‌های غیرجراحی مانند استراحت در بستر، استفاده از آویز بازو، داروهای مسکن و فیزیوتراپی می‌توانند به بهبودی بیمار کمک کنند. اما در صورتی که شکستگی جابجا شده باشد، قطعات استخوان به اندازه کافی بزرگ باشند یا اعصاب و عروق خونی درگیر شده باشند، جراح ارتوپدی انجام عمل جراحی را برای ترمیم شکستگی و تثبیت استخوان در نظر می‌گیرد.

  روش‌های مختلفی برای جراحی شکستگی کتف وجود دارد که انتخاب روش مناسب به نوع و محل شکستگی بستگی دارد. برخی از روش‌های رایج جراحی شکستگی کتف عبارتند از:

  • بستن داخلی (Open Reduction Internal Fixation – ORIF): در این روش، جراح ارتوپدی با ایجاد برش جراحی در ناحیه شانه، استخوان‌های شکسته را در موقعیت صحیح قرار داده و با استفاده از پلاک و پیچ آن‌ها را به هم متصل و ثابت می‌کند.

  • بستن با حداقل تهاجم (Minimally Invasive Surgery – MIS): در این روش، جراح ارتوپدی از طریق برش‌های کوچک و با کمک ابزارهای جراحی لاپاراسکوپی، استخوان‌های شکسته را در جای خود قرار داده و با پیچ‌های مخصوص آن‌ها را تثبیت می‌کند. این روش نسبت به روش بستن داخلی، با درد و خونریزی کمتری همراه است.

  • تعویض مفصل شانه: در موارد نادر، به خصوص در افراد مسن که دچار شکستگی همراه با ساییدگی مفصل شانه (آرتروز) هستند، ممکن است جراح ارتوپدی به جای ترمیم استخوان، اقدام به تعویض کامل مفصل شانه با مفصل مصنوعی نماید.

  دوره نقاهت بعد از جراحی شکستگی کتف

  مدت زمان دوره نقاهت بعد از جراحی شکستگی کتف به نوع و شدت شکستگی، روش جراحی انجام شده و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. اما به طور کلی، دوره نقاهت می‌تواند از چند هفته تا چند ماه به طول بیانجامد. در این دوران، بیمار باید از دست و شانه آسیب دیده به خوبی مراقبت کرده و دستورالعمل‌های پزشک معالج را به دقت رعایت نماید. برخی از اقدامات مهم در دوران نقاهت بعد از جراحی شکستگی کتف عبارتند از:

  • استفاده از آویز یا باند برای حمایت از بازو
  • انجام exercises (تمرینات) فیزیوتراپی برای تقویت عضلات شانه و بازگرداندن دامنه حرکتی مفصل
  • مصرف داروهای مسکن برای کنترل درد
  • شرکت در جلسات follow-up (پیگیری) با پزشک معالج برای بررسی روند بهبودی

  جراحی و تعویض مفصل

  یکی از تخصص‌های مهم متخصصین ارتوپدی جراحی و تعویض مفصل است. مفاصل بدن انسان در اثر عوامل مختلفی مانند ساییدگی (آرتروز)، آسیب‌های ورزشی، رماتیسم مفصلی و یا عفونت می‌توانند دچار تخریب شوند. تخریب مفصل منجر به درد، خشکی و محدودیت حرکتی می‌شود و می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی فرد را پایین بیاورد.

  در صورتی که درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای مسکن، فیزیوتراپی و تزریق ژل مؤثر واقع نشوند، جراح ارتوپدی ممکن است جراحی تعویض مفصل را به عنوان راه حلی برای بیمار در نظر بگیرد. در عمل تعویض مفصل، جراح ارتوپدی سطوح مفصلی آسیب دیده را برداشته و با مفصل مصنوعی ساخته شده از فلز، پلاستیک یا سرامیک جایگزین می‌کند.

  تعویض مفصل می‌تواند در مفاصل مختلفی از بدن از جمله زانو، لگن، ران، شانه و آرنج انجام شود. جراحی تعویض مفصل یک عمل موفقیت آمیز و با عوارض کم است که می‌تواند به طور چشمگیری درد و ناتوانی بیمار را کاهش داده و کیفیت زندگی او را بهبود بخشد.